تعطیل شدن پروژه آموزش الکترونیکی دانش آموزان ایرانی خارج کشور

منبع: هموطن سلام

در سال گذشته به واسطه تشکیل کلاس‌‏های آموزش الکترونیکی، با عدم اعزام حدود 70 معلم سابق، علاوه بر افزایش کیفیت آموزشی و رضایت 90 درصدی والدین و دانش آموزان ، صرفه جویی مالی بزرگی انجام شد.
دکتر مهدی معین فر، مدیر کل سابق آموزش و توسعه نیروی انسانی وزارت امورخارجه ، درگفت و گو با خبرنگارایلنا، در تشریح وضعیت دانش آموزان ایرانی در خارج از کشور، گفت: اکنون حدود 16هزار نفر از فرزندان کارکنان دولت در خارج از کشور در 120 مدرسه ایرانی در80 کشور مشغول به تحصیل هستند. وی، ادامه داد: البته تعداد فرزندان لازم التعلیم، اعم از کسانی که مهاجرت کرده‌‏اند یا در کشور دیگری کار می‌‏کنند، بیش از این میزان است و تا حدود 2 الی 3 میلیون افزایش می‌‏یابند و بر همین اساس می توان حدس زد که به علت نبود امکانات چه تعداد فرزند ایرانی در مدارس خارجی در حال تحصیل هستند.
مدیرکل سابق آموزش وزارت امورخارجه، با اشاره به تفکیک مدارس ایرانی خارج از کشور به 2 دسته مدارس کم جمعیت و پرجمعیت ، گفت: نمونه مدارس پر جمعیت با 2 الی 3 هزاردانش آموز در کشورهایی مانند دبی، قطرو کویت وجود دارد، اما تعداد کثیری از 120 مدرسه گفته شده، مدارس کم جمعیت هستند که از 2 الی 3 دانش آموز تا 30 الی 40 دانش آموز را در مکان‌‏هایی مانند محل استقرار سفارت یا مکان‌‏های استیجاری کوچک آموزش می‌‏دهند.
دکتر معین فر، ادامه داد: اغلب فرزندان کارمندان وزارت امورخارجه یا سایر دستگاه‌‏های دولتی، از جمله دانش آموزانی هستند که به علت پراکندگی به مدارس کم جمعیت می‌‏روند. ازمیان 16 هزار نفریاد شده حدود 1200 تا 1300 نفر فرزندان کارکنان وزارت امور خارجه و حدود همین تعداد فرزندان سایر کارکنان دولت مانند معلمین، کارکنان وابسته به بخش‌‏های نظامی یا بازرگانی هستند.
وی، افزود: در واقع دلیل شروع پروژه

	" اشکال از این جا شروع می‌‏شود که برای مثال 8 دانش آموز شامل 2 دبستانی، 3 راهنمایی، 2 دبیرستانی و 1 پیش دانشگاهی در کشوری وجود دارد، اما تعداد معلمینی که با محدودیت اعزام می‌‏شوند نمی‌‏توانند تخصص لازم را در کلیه مقاطع و دروس داشته باشند.<... "

آموزش الکترونیکی به ماهیت مدارس ایرانی کم جمعیت با دانش آموزانی در چندین پایه تحصیلی باز می‌‏گردد، ضمن این که طبق بخشنامه‌‏ای که به کلیه سفارت خانه‌‏ها ارسال شده است، در جایی که مدرسه ایرانی وجود دارد(بدون ذکر تعداد دانش آموز)، هیچکس حق ندارد فرزند خود را به مدرسه خارجی بفرستد.
وی ، خاطر نشان کرد: اشکال از این جا شروع می‌‏شود که برای مثال 8 دانش آموز شامل 2 دبستانی، 3 راهنمایی، 2 دبیرستانی و 1 پیش دانشگاهی در کشوری وجود دارد، اما تعداد معلمینی که با محدودیت اعزام می‌‏شوند نمی‌‏توانند تخصص لازم را در کلیه مقاطع و دروس داشته باشند.
مدیرکل سابق آموزش وزارت امورخارجه، با اشاره به این که این عامل موجب شده به نوعی فرزندان فدای ماموریت کاری والدین خود شوند،گفت: زیاد تعجب آور نیست که فرزندان وزارت امورخارجه اغلب در کنکورها قبول نمی‌‏شوند و دارای عقب ماندگی‌‏های تحصیلی هستند، چراکه کافی است در طول 12 سال تحصیلی، والدین دانش آموزان برای 3 سال در ماموریت خارج از کشور باشند. همین زمان برای افت تحصیلی و جبران ناپذیر بودن آن کافی است.
دکتر معین فر،تاکید کرد: اساسا ماهیت مدارس ایرانی خارج از کشور با هدف گذاری اشتباه، نتوانسته است سازماندهی صحیحی داشته باشد، در حقیقت کار غیر موفقی به همراه هزینه‌‏های گزاف است که نارضایتی پدر و مادرها، دانش آموزان و همچنین معلمین اعزامی را در پی دارد.
مدیرکل سابق آموزش وزارت امورخارجه، در ادامه گفت: در سال‌‏های گذشته به غیر 300 تا 350 معلم اعزامی توسط آموزش و پرورش، وزارت امور خارجه نیز علی رغم نداشتن وظیفه آموزش، به خاطر بخشنامه‌‏ای که تاکید می‌‏کرد نباید بچه‌‏ها به مدارس غیرایرانی بروند و همچنین نبود توان لازم از سوی آموزش و پرورش برای اعزام معلم تخصصی برای هر درس به تمامی نقاط؛ در حد توان خود معلم به کشورهای خارجی اعزام می‌‏کرد.
وی، گفت: با رویکرد استفاده از تکنولوژی‌‏های جدید و فراهم کردن امکاناتی که دانش آموزان ایرانی در سراسر دنیا بتوانند از امکانات خوبی بهره‌‏مند شوند، مساله E-LEARNING یا همان آموزش الکترونیکی مطرح شد.
دکتر معین فر، ادامه داد: بر این اساس، با پشتوانه شخص دکتر خرازی، وزیر سابق وزارت امور خارجه در سال 83-82 ، فاز صفر پروژه و در سال 84-83 فاز 1پروژه اجرا شد که البته در این2 سال هزینه زیادی صرف نشد.
وی ، افزود: در سال تحصیلی 85-84 ، در حالی که این سیستم به طور کامل جا افتاده بود، کلاس‌‏های آنلاین 2 دبیرستان و 2 پیش دانشگاهی و همچنین مقطع راهنمایی از ساعت 13 تا 17 برای کشورهای شرق ایران و دیگری از ساعت 17 تا 21 برای کشورهایی که در غرب ایران واقع بودند، در ارتباطی رودررو و با استفاده از بهترین معلمین تهران برای هر درس، برگزار می‌‏شد. وی ، گفت: در طول سال گذشته ، حدود 3600 کلاس آنلاین با هزینه‌‏ای کمتر از 400 میلیون که معادل اعزام حدود 20 معلم بود، برگزار شد. در سال 85-84 به واسطه تشکیل این کلاس‌‏ها، وزارت امورخارجه تعدادی از70 معلمی که در سال قبل از آن اعزام کرده بود، دیگر به کشورها نفرستاد و علاوه بر افزایش کیفیت آموزشی ، توانست صرفه جویی مالی بزرگی انجام دهد.
دکتر معین فر ، با اشاره به موفق بودن اجرای این طرح ، گفت: این طرح به عنوان

	" اساسا ماهیت مدارس ایرانی خارج از کشور با هدف گذاری اشتباه، نتوانسته است سازماندهی صحیحی داشته باشد، در حقیقت کار غیر موفقی به همراه هزینه‌‏های گزاف است که نارضایتی پدر و مادرها، دانش آموزان و همچنین معلمین اعزامی را در پی دارد.... "

مکمل آموزشی و برای دانش آموزانی که یا معلم در اختیار نداشتند یا معلم مربوطه تخصص در تمامی دورس را نداشت، اجرا شد.
وی ، ادامه داد: با توجه به این که شرکت طرف قرارداد بهترین معلمین تهران را به کار گرفته بود و کلاس‌‏ها کاملا آنلاین و REAL TIME بود، دانش آموزان رضایت زیادی داشتند و در حین تدریس می‌‏توانستند سئوالات خود را از معلم بپرسند. مطالب نیز بعد از ارائه در سایت IRANSCHOOLS.COM قرار گرفته و به صورتOFF LINE در اختیار کسانی که به علت تفاوت ساعات زمانی در کشورها، امکان استفاده در زمان واقعی را نداشتند ، قرار می گرفت.
دکتر معین فر ، با اشاره به آزمون‌‏هایی که به صورت مرتب از دانش آموزان گرفته می‌‏شد، گفت: برگزاری شب شعر، مسابقات علمی و فرهنگی از دیگر برنامه‌‏های این شرکت در کنار تشکیل روزانه 30 الی 40 کلاس و در حقیقت ارائه یک مدرسه کامل بود.
وی ، افزود: در سال گذشته 800 دانش آموز در بیش از 80 کشور از این سیستم استفاده می‌‏کردند، اجرای چنین طرح پیشرفته‌‏ای در داخل کشور بسیار باعث مباهات بود و به واقع طرحی ملی محسوب می‌‏شد که در مقایسه با طرح‌‏هایی که اکنون دانشگاه‌‏های کشور به سختی در حال ارائه آن به صورت OFF LINE است، حرفی برای گفتن داشت.
مدیرکل سابق آموزش وزارت امورخارجه، با اشاره به ارزیابی کیفی کار این موسسه، گفت: برای این امر ناظرهایی گذاشته بودیم که هر 15 دقیقه وارد کلاس‌‏ها می‌‏شدند و شروع کلاس، کیفیت تصویر، صدا و سایر مسائل را کنترل می‌‏کردند و به عبارتی این سیستم به حال خود رها نشده بود.
دکتر معین فر ، اجرای این طرح را مورد تایید والدین و بچه‌‏ها ذکر کرد و افزود: طبق نظرسنجی‌‏هایی که سال گذشته صورت گرفت، حدود 90 درصد از اجرا شدن این طرح احساس رضایت داشتند.
وی ، گفت: با تغییر مدیریت در دولت و به دنبال آن در وزارت امورخارجه، با توجه به تصمیم برای برکناری بنده ، درخواست بازنشستگی کرده و کنار کشیدم. به دنبال این موضوع اجرای این طرح نیز با تغییر سلایق مدیریتی متوقف شد. مدیرکل سابق آموزش وزارت امورخارجه، گفت: طبق سلیقه کنونی، علی رغم آمارهای روشن گذشته ، اعتقاد بر این است که این کار باصرفه نیست و کار عبثی است. در ثانی اگر هم خوب باشد، جزو وظایف وزارت امورخارجه نیست و وزارت آموزش و پرورش باید آن را دنبال کند.
وی ، در خصوص وجود مستندات برای صرفه جویی که انجام شده و دلیل مدیریت جدید برای مطرح شدن این موضوع که پروژه را هزینه بر می‌‏داند، گفت: امسال آموزش و پرورش تقبل کرده به همه جا نیرو اعزام کند، اما گمان می‌‏کنم امسال وزارت امورخارجه به جایی نیرو اعزام نکرده است.
دکتر معین فر، با بیان این که اساسا وزارت امور خارجه این استدلال را دارد که مسئول آموزش کشور نیست، تصریح کرد: درست است که این موضوع از لحاظ منطقی درست است ، اما از نظر اجرایی درست نیست. به هر صورت وزارت خارجه مسئول است که از تمامی ایرانیانی که در خارج از کشور زندگی می‌‏کنند حمایت کند. چه بسا مخاطب این آموزش الکترونیک تنها فرزندان دیپلمات‌‏ها نبودند، بلکه سایر کارکنان و حتی سایر ایرانیان که ارتباطی با دستگاه دولتی نداشتند، نیز از آن استفاده می‌‏کردند.

	" مهم این بود که اگر تنها درصدی از دانش آموزان ایرانی که در خارج از کشور در مدارس خارجی درس می‌‏خوانند، جذب سیستم شوند، فرهنگ سازی مناسبی انجام شده و حتی در کنار مدارس خارجی از کلاس‌‏های زبان فارسی استفاده و در پایان مدرک تحصیلی معتبر دریافت کنند. این موضوع انگیزه‌‏ای را ایجاد می‌‏کرد که درصدی از ایرانیان مهاجر، فرزندان خود را با فرهنگ ایرانی و اسلامی آشنا کنند.... "

 دکتر معین فر با اشاره به فواید اجرای این پروژه، گفت: با توسعه این سیستم می‌‏توانستیم کاری کنیم که تعداد کثیری از ایرانیان که به مدارس خارجی می‌‏روند، جذب سیستم شده و با ارائه مناسب کلاس‌‏های زبان فارسی، شعر فارسی، فرهنگ و تاریخ ایران و اسلام، قدمی بزرگ برای جلوگیری از انقطاع فرهنگی برداریم.
وی ، تصریح کرد: با توجه به این که در سال‌‏های گذشته امتحانات به صورت کتبی از طرف آموزش و پرورش گرفته می‌‏شد، طبق هماهنگی‌‏ها قرار بود با همکاری آموزش و پرورش در سال 85-86 ازطریق الکترونیکی آزمون‌‏هایی را برگزار کنیم که مورد تایید آموزش و پرورش باشد و کارنامه برای دانش آموزان صادر شود.
دکتر معین‌‏فر، افزود: مهم این بود که اگر تنها درصدی از دانش آموزان ایرانی که در خارج از کشور در مدارس خارجی درس می‌‏خوانند، جذب سیستم شوند، فرهنگ سازی مناسبی انجام شده و حتی در کنار مدارس خارجی از کلاس‌‏های زبان فارسی استفاده و در پایان مدرک تحصیلی معتبر دریافت کنند. این موضوع انگیزه‌‏ای را ایجاد می‌‏کرد که درصدی از ایرانیان مهاجر، فرزندان خود را با فرهنگ ایرانی و اسلامی آشنا کنند.
وی، یادآور شد: اکنون این سیستم از طرف آموزش و پرورش نیز بسیار مورد حمایت است و همکاری‌‏های لازم را دارد، اما برای ادامه کار، آموزش و پرورش به واسطه داشتن سیستم دولتی با محدودیت‌‏های اجرایی برای ادامه کار مواجه است.
دکتر معین فر ، تاکید کرد: در سال‌‏های گذشته وزارت امورخارجه به درخواست سفرا به مناطقی که آموزش و پرورش توانایی اعزام معلم نداشت، 70 معلم اعزام می‌‏کرد که هزینه هر کدام 40 هزار دلار معادل 2 میلیارد تومان در سال بود.
وی ، در خصوص هزینه‌‏هایی که به شرکت IRAN SCHOOLS در ازای انجام پروژه داده شده است، گفت: سال اول150، سال دوم 270 میلیون و سال سوم کمتر از 400 میلیون هزینه انجام پروژه بوده است که قابل مقایسه با هزینه 2 میلیاردی در گذشته نبود.
وی ، ادامه داد: با تعطیل شدن پروژه در حقیقت صورت مساله پاک شده است، به هر حال زمانی که بخشنامه می‌‏شود که دانش آموزان به مدارس خارجی نروند، باید امکانات آن نیز فراهم شود. ما هم می‌‏توانستیم صورت مساله را پاک کنیم و بگوئیم به ما ارتباطی ندارد، اما این استدلال از حوزه یک مقام مسوول نمی‌‏تواند صحیح باشد. چه بسا بسیاری از پروژه‌‏ها را با چنین استدلالی می‌‏توان تعطیل کرد.

دکتر معین فر ، با اشاره به بی‌‏مانع بودن اجرای پروژه از نظر دستگاه‌‏های نظارتی ، گفت: در مقطعی که مدیرکل مدارس خارج از کشور آموزش و پرورش تغییر کرد، به سازمان بازرسی کل کشور شکایت کردند که وزارت امورخارجه حق ندارد معلم به کشورها بفرستد.
وی ، ادامه داد: با جویا شدن موضوع از طرف سازمان بازرسی ،پاسخی که ما دادیم این بود که مگر مقام معظم رهبری همه دستگاه‌‏ها را موظف نکرده است که کمک کنند تا فرزندان ایرانی در خارج از کشور از وضعیت تحصیلی مناسبی برخوردار باشند، لذا سازمان بازرسی کل کشور متقاعد شد و مساله را قبول کرد.

مدیرکل سابق آموزش وزارت امورخارجه، همچنین به استفاده از این سیستم برای آموزش کارکنان وزارت امورخارجه و همسران آنها اشاره کرد که برای مباحثی مانند حقوق دیپلماتیک ، کلاس‌‏های فرهنگی و یا نوع زندگی موفق در خارج از کشور از آموزش‌‏های الکترونیکی استفاده شده است.

وی ، در بخشی دیگر از مطالب خود ، گفت: کلا بحث آموزش فرزندان ایرانی در خارج از کشور دارای مشکلات خاص خود است. کیفیت بسیار پائینی که ارائه می‌‏شود در کنار مدارس آمریکایی و فرانسوی، خروجی مناسب برای دانش آموزانی که در یک کشور خارجی زندگی می‌‏کنند، ندارد.

مدیرکل سابق آموزش وزارت امورخارجه، افزود: در نهایت دانش آموزانی که مقیم آنجا هستند، به هنگام فارغ التحصیلی، توانمندی‌‏های مناسب را پیدا نمی‌‏کنند، شاید آموزش‌‏هایی که داده می‌‏شود ، برای زندگی و کار در ایران مناسب باشد، اما برای جذب در بازار کار آنجا اصلا مناسب نیست و باعث می‌‏شود شغل‌‏هایی با سطح پایینی به ایرانیان سپرده شود و به نوعی منافع ملی ما به خطر بیافتد.