مقایسه بانک اطلاعات نشریات کشور با نمایه

قبلا مطلبی برای آشنایی با بانک اطلاعات نشریات کشور تقدیم شده بود. اکنون امکانات نمایه معرفی می شود و سپس مقایسه ای بین این دو صورت می گیرد. شما هم می توانید برای تکمیل مقایسه٬ اظهار نظر کنید.

موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی نمایه ٬ علاوه بر نشر نسخه چاپی مجله نمایه حاوی فهرست مقالات و نقد برخی از آنها٬ به گردآوری و توزیع سالانه  ۱۶ لوح فشرده از نشریات منتشره کشور می پردازد. اشتراک سالانه لوح فشرده نمایه٬ ۱۸۰ هزار تومان است. امکان جستجو در نام نشریه٬ عنوان مقاله٬ موضوع مقاله و پدیدآورنده وجود دارد.

اکنون به اجمال٬ چند مقایسه انجام می شود. این مقایسه اصلا ارتباطی به شرکت ها و نام ها ندارد. هدف بررسی دو روش است که از دو دیدگاه متفاوت ناشی می شود.

۱- نمایه حجم مطالب بسیار بیشتری در اختیار می گذارد. ۱۶ لوح فشرده در هر سال٬ کم نیست. نمایه بیان می کند که مطالب سالانه لوح فشرده آن برابر سه هزار جلد کتاب دویست صفحه ای است. اما آیا کاربران عادی٬ تمایل دارند چنین کتابخانه ای روی رایانه خود بسازند؟ به نظر می رسد کاربر معمولی ترجیح می دهد فقط مطالب ضروری را روی رایانه خود کپی کند. مشاهده زندگی مردم هم نشان می دهد که کتابخانه های شخصی برای رفع نیازهای مکرر است. هیچکس دنبال آن نیست که همه کتابهایی را که منتشر می شود در کتابخانه خود نگهداری کند! اگر هم در مواقع استثنایی نیازی به کتابی پیدا شود٬ می توان به کتابخانه عمومی مراجعه کرد.

۲- ظاهرا نمایه امکان جستجو در چکیده و کلیدواژگان را فراهم نکرده است. بانک اطلاعات نشریات کشور (magiran) هم که در چنین مسیری گام برداشته است٬ هنوز به طور کامل از عهده کار بر نیامده است. مثلا اگر ترکیب < جایگزین گات  > را جستجو کنید٬‌ گرچه در چکیده ها وجود دارد٬ اما آن را پیدا نخواهید کرد! اما یک نکته حائز اهمیت است: دید magiran معطوف به آینده است و انسان را امیدوار می کند. این انتظار وجود دارد که بالاخره روزی با حمایت خوانندگان و فعالیت بیشتر گردانندگان٬ بتوان به جستجوی کامل تحت وب در نشریات ادواری کشور دست یافت. اما در مورد صفحات اسکن شده یا فرمت pdf چطور؟ اصولا چه کسی برای یک جستجو٬ ۱۶ لوح فشرده را روی رایانه کپی می کند؟ و اگر جستجو در چند سال باشد چه باید کرد؟ به نظر می آید این دید٬ آینده نگر نیست.

۳- قیمت ها هم متفاوت است. اشتراک سالانه نمایه٬ بیست برابر اشتراک سالانه magiran است.

۴- از نظر بهره برداری هم تفاوتهای مهمی وجود دارد. نمایه را باید روی یک رایانه کپی کرد٬ قفل سخت افزاری آن هم باید پشت رایانه باشد. اما از magiran در هر نقطه ای در سفر و حضر می توان استفاده کرد. دید آینده نگر می گوید به زودی اینترنت در همه نقاط کشور در دسترس خواهد بود.

۵- نمایه را فقط می توان روی یک رایانه مورد استفاده قرار داد. البته اخیرا امکان بهره گیری از آن روی شبکه هم فراهم آمده است. اما magiran در حال حاضر این امکان را فراهم کرده است تا با یک نام و رمز عبور٬ افراد مختلف بتوانند از بانک اطلاعات استفاده کنند. البته دسترسی به بانک با نام و رمز عبور واحد٬ به صورت همزمان ممکن نیست.

۶- با این وجود٬ نمایه برای بایگانی و اطمینان از وجود کتابخانه حاوی همه مطالب مفید است. شاید مناسب باشد هر یک از کتابخانه های عمومی٬ یک نسخه نمایه داشته باشند. گرچه در این مورد نیز دید آینده نگر٬ استفاده از دیتا سنتر را برای حفظ و نگهداری و عرضه اطلاعات توصیه می کند.