آیین نامه آموزشی دانشگاه مجازی قم

مقدمه
هدف آموزش عالی در چند دهه قبل بیشتر معطوف به تربیت نیروهای متخصص مورد نیاز جامعه بوده است. در سال های بعد که توسعه اجتماعی در گرو توسعه منابع انسانی قرار گرفت، آموزش عالی ضرورت این توسعه قلمداد گردید به گونه ای که می توان گفت لازمه بقا و حیات گسترش آموزش عالی است.
پذیرش دانشجو با روش های نوین ناشی از پیشرفت فناوری در حوزه های آموزشی باعث شده است که تعداد قابل توجهی از جویندگان علم در سطح ملی و فراملی وارد عرصه آموزش عالی شوند و از مزایای مهم آن برخوردار گردند. نمونه قابل توجه این نوع آموزش ها در ایران روش های آموزشی غیرحضوری و نیمه حضوری در دانشگاه پیام نور است. استفاده از این روش ها باعث خود اتکایی دانشجو گردیده تا جایی که او را قادر به رقابت با دانشجویان پذیرفته شده از طریق آموزش های حضوری می نماید.
رشد روز افزون علم وفناوری، ضرورت گسترش آموزش عالی، افزایش تقاضای ورود به آموزش عالی و رشد جمعیت جوان در ایران باعث شده است که در کنار شیوه های مرسوم آموزشی استفاده از آموزش الکترونیکی با استفاده از شبکه جهانی اینترنت تحولی کمی و کیفی را در نظام آموزش عالی ایجاد نمایدو بخش وسیعی از طالبان علم را در سراسر جهان تحت پوشش خود قرار دهد.
از جمله مزایای این روش جدید، می توان به عدم لزوم حضور در کلاس، دسترسی بیشتر به اساتید،پرهیز از هزینه های زیاد، و استفاده از شیوه های جدید آموزش از قبیل ارائه درس به وسیله اسلاید، فایل های صوتی و تصویری و استفاده از اساتید راهنما و مشاور در جهت رفع اشکالات احتمالی دسترسی بهتر به کتابخانه ها و مراجع درس، صرف وقت کمتر، آموزش آهسته تر و تبدیل مواد درسی به بخش های کم حجم اشاره کرد. در راستای تحقق این اهداف دانشگاه قم با کسب مجوز از وزارت متبوع در سال 1383 اقدام به تأسیس دانشگاه مجازی کرد.
این آیین نامه مشتمل بر کلیات بوده و در موارد جزیی و ابهام و سکوت می توان به مقررات مفصل آیین نامه های دوره های تحصیلات تکمیلی مراجعه کرد.

ماده 1) تعاریف:
در این آیین نامه تعاریف زیر مورد استفاده قرار گرفته است:
1. دانشگاه:  به همه دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی اعم از آموزشی و پژوهشی، روزانه، شبانه، دولتی و غیردولتی، دانشگاه گفته می شود.
2. دانشکده: واحدی از یک دانشگاه است که در رده ای خاص از علوم فعالیت دارد.
3. گروه آموزشی: واحدی از یک دانشکده است که دریک رشته خاص یا چند رشته متجانس فعالیت دارد؛ مانند گروه حقوق و نظایر آن.
4. دوره: مدت زمانی است که دانشجو وارد دانشگاه شده و در یک دانشگاه خاص تحصیل می کند و در آن رشته فارغ التحصیل می گردد؛ مانند دوره کارشناسی و دوره کارشناسی ارشد.
5. کارشناسی ارشد: یکی از دوره های آموزش عــالی بالاتر از دوره کارشناسی است که پس از آن به اجرا در می آید و به اعطای مدرک کارشناسی ارشد در رشته مربوط منتهی می شود.
6. استاد: عضو هیأت علمی که مسئولیت تدریس دروس نظری یا عملی را بر عهده دارد.
7. رشته: یکی از شعب فرعی گروه های علمی است که از لحاظ موضوع کاملاً مشخص و از دیگر موضوعات متمایز بودن و حداقل به یک کارایی مشخص می انجامد.
8. شورای آموزشی: منظور از شورای آموزشی در این آیین نامه شورای آموزشی دانشگاه آموزش الکترونیکی می باشد.

فصل دوم – شرایط ورود و ثبت نام

ماده2) شرایط ورود به دوره های کارشناسی ارشد آموزش الکترونیکی (مجازی) به شرح زیر است:
2.1. داشتن گواهی نامه کارشناسی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و یا معادل حوزوی آن متناسب با رشته ارشد؛
2.2. داشتن شرایط عمومی ورود به آموزش عالی؛
تبصره: داشتن مدرک کارشناسی معادل برای ورود به این دوره ها اعتبار ندارد.
2.3. برخورداری از توانایی جسمی لازم و متناسب با رشته تحصیلی؛
2.4. موفقیت در آزمون ورودی دوره که بر اساس مقررات مربوط به دوره های دانش پذیری دانشگاه آموزش الکترونیکی (مجازی) مصوب هیأت امنا، انجام می شود؛
2.5. نداشتن منع نظام وظیفه عمومی طبق مقررات نظام وظیفه جمهوری اسلامی ایران از قبیل داشتن کارت پایان خدمت، کارت معافیت کفالت، کارت معافیت موقت و یا دفترچه آماده به خدمت بدون مهر غیبت؛
2.6. پذیرفته شدن در کلیه مراحل اخذ پذیرش؛
2.7. پرداخت شهریه ثابت و متغیر مطابق تعرفه تعیین شده.

فصل سوم – واحدهای درسی

ماده3) تعداد کل واحدهای درسی دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته با احتساب واحدهای پایان نامه 32واحد است.
تبصره: حداقل تعداد 7 واحد درسی در دوره دانش پذیری ارائه می شود. در صورت موفقیت دانش پذیر در این دوره و اخذ نمره قبولی حسب مورد واحدهای مزبور به عنوان واحد گذرانده شده دوره کارشناسی ارشد رشته مربوطه پذیرفته می شود.
ماده4) چنانچه به تشخیص شورای آموزشی گذراندن تعدادی از واحدهای درسی دوره کارشناسی به عنوان کمبود یا جبرانی ضروری تشخیص داده شود، دانشجو مکلف است با پرداخت شهریه این دروس طبق تعرفه مصوب، این دروس را بگذراند. تعداد واحدهای دروس جبرانی حداکثر 24واحد است.
ماده5) تعداد واحد پایان نامه کارشناسی ارشد برابر حداقل تعداد واحدهای پایان نامه ای است که در سرفصل رشته مربوط آمده است.
ماده6) دانشجوی دوره کارشناسی ارشد مجاز است در هر نیمسال تحصیلی بین 8 تا 14 واحد درسی انتخاب کند.
تبصره: در آخرین نیم سال تحصیلی نام نویسی دانشجو در کمتر از 6 واحد درسی بلامانع است.

فصل چهارم – حضور و غیاب

ماده7) غیبت غیر موجه در امتحان هر درس موجب گرفتن نمره صفر برای آن درس است.
تبصره: در صورتی که غیبت دانشجو در امتحان از نظر دانشگاه موجه تشخیص داده شود درس مزبور حذف می گردد. تشخیص موجه بودن غیبت در امتحان به عهده شورای آموزشی است.
ماده8) دانشجو مکلف است در کلیه فعالیت های علمی تعریف شده توسط دانشگاه، مشارکت فعال داشته باشد؛ و اگر حداکثر در بیش از 4/1 فعالیت ها مشارکت ننماید، درس مزبور حذف می گردد. بدیهی است در این صورت شهریه پرداختی به دانشجو مسترد نمی گردد.

فصل پنجم – طول دوره، مرخصی تحصیلی، انصراف از تحصیل، نظام آموزشی

ماده9) طول دوره مدتی است که دانشجو باید دروس تعیین شده و پایان نامه را براساس مقررات مربوط به اتمام برساند. طول دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته 2سال است.
تبصره: شورای آموزشی می تواند در صورت لزوم و حسب مورد به طول دوره دانشجو اضافه کند و در این صورت شهریه مطابق تعرفه خواهد بود.
ماده10) شروع نیم سال اول و دوم سال تحصیلی طبق تقویم دانشگاهی خواهد بود که در هر سال اعلام می شود.
ماده11) ثبت نام پذیرفته شدگان دورههای آموزش الکترونیکی (مجازی) در دانشگاه قم با مراجعه به پایگاه اینترنتی دانشگاه و یا حضوری امکان پذیر خواهد بود. دانشجویان پذیرفته شده که نام آنها در پایگاه دانشگاه قم موجود می باشد می توانند شهریه ثابت و متغیر واحدهای درسی انتخابی را به حساب دانشگاه واریز نمایند و حواله بانکی به نشانی دانشگاه قم ارسال دارند.
با دریافت حواله واریزی دانشجو، توسط دانشگاه قم ثبت نام دانشجو تأیید شده و رمز عبوری به نشانی اینترنتی دانشجو ارسال می گردد. و از آن پس دانشجو به طور رسمی می تواند به پایگاه دانشگاه قــم وارد شود و با شروع نیم سال تحصیلی به ادامه تحصیل بپردازد.
ماده12) دانشجوی کارشناسی ارشد می تواند حدلکثر یک نیم سال از مرخصی تحصیلی استفاده کند. در این صورت پرداخت شهریه ثابت الزامی است و مدت مرخصی جزو سنوات تحصیلی دانشجو محسوب می گردد. درخواست مرخصی باید قبل از شروع ثبت نام به طور کتبی به دانشگاه ارائه کرده و شورای آموزشی دانشگاه با توجه به وضعیت تحصیلی و امکان ادامه تحصیل دانشجو ظرف مدت دو هفته به طور کتبی موافقت و یا عدم موافقت خود را به اطلاع دانشجو می رساند.
تبصره1: ترک تحصیل به مدت یک نیم سال بدون مجوز، به منزله انصراف و موجب محرومیت از تحصیل می گردد.
تبصره2: دانشجو در هر مرحله از تحصیل می تواند اعلام انصراف کند. پس از انقضای یک ماه از تاریخ درخواست انصراف، انصراف قطعی شده و رابطه داشنجو با دانشگاه قطع می گردد. در این صورت دانشجو باید خسارت ناشی از انصراف از جمله شهریه ثابت نیم سال های باقی مانده را به دانشگاه بپردازد و حسب مورد گواهی مبنی بر گذراندن تعداد واحدهای درسی برای وی صادر خواهد شد

فصل ششم – چگونگی آموزش

ماده13) در آموزش الکترونیکی (مجازی) مجموعه ای از مطالب و مواد درسی با استفاده از نرم افزار های مناسب و از طریق شبکه ارتباطی اینترنت در دسترس دانشجو قرار می گیرد. دانشجو می تواند در زمان ها و مکان های مختلف با داشتن رمز عبور به شبکه وارد شده و از مطالب درس استفاده نماید. علاوه بر موارد فوق، دانشجو می تواند از مواد آموزشی کامپیوتری -یادگیری Online- استفاده از Chat room، E-mail، CD و متن نیز استفاده کرده و مطالب و مواد درسی هر درس را دریافت دارد.
تبصره: برای هر درس هر هفته ساعات خاصی امکان ارتباط Online دانشجو با استاد درس وجود دارد و دانشجو می تواند پرسش ها و سؤالات خود را مطرح و پاسخ لازم را دریافت دارد. در خارج از این ساعت ارتباطات به صورت غیر زنده از طریق E-mail انجام خواهد شد.

فصل هفتم – ارزشیابی

ماده14) هر دانشجو پس از اخذ درس به استاد درس و یا آموزشیار معرفی شده و فعالیت دانشجو توسط استاد یا آموزشیار تا پایان سال پیگیری می شود. دانشجو علاوه بر آموزش، مورد ارزیابی مستمر بوده و فعالیت های وی در یک جدول ثبت می گردد. دانشجو می تواند با استفاده از ارتباط Online و E-mail هر زمان که نیاز باشد با آموزشیار درس ارتباط برقرار کرده و کمک ها و هدایت های لازم را دریافت دارد.
ماده15) حداقل نمره قبولی در هر درس 12 و حداقل میانگین در هر نیم سال 14 است.
تبصره1: در صورتی که میانگین نیم سال دانشجو در یک نیم سال کمتر از 14 باشد، دانشجو در آن نیم سال مشروط می شود. و چنانچه دو نیم سال مشروط شود از ادامه تحصیل محروم می گردد. دانشجوی مشروط در نیمسال بعد می تواند حداکثر 8واحد درسی انتخاب کند و در صورت مشروطی اخراج می شود.
تبصره2: نمره دروس کمبود یا جبرانی در کارنامه دانشجو ثبت ولی در میانگین نیم سال و کل محاسبه نمی گردد.
ماده16) در مواردی که ارزشیابی دانشجو در یک درس موکول به فعالیت هایی باشد که با تشخیص استاد مربوط انجام آن در طول یک نیم سال ممکن نیست، نمره دانشجـو در آن درس ناتمام اعلام می گردد و بایستی حداکثر تا پایان نیم سال بعد توسط استاد به نمره قطعی تبدیل می شود.

فصل هشتم – پایان نامه

ماده17) تهیه پایان نامه آخرین بخش دوره کارشناسی ارشد است که طی آن دانشجو موظف است در یک زمینه مربوط به رشته تحصیلی خود زیر نظر استاد راهنما به تحقیق و تتبع بپردازد.
ماده18) استا راهنما با پیشنهاد دانشجو و تأییــد شورای آموزشی باحداقل مرتبه استــادیاری یا داشتن مدرک دکتری (در مورد غیر هیأت علمی) تعیین می گردد. در موارد استثنایی و حسب ضرورت مربیان با ده سال سابقه آموزشی یا پژوهشی می توانند به عنوان استاد راهنما انتخاب شوند.
ماده19) دانشجو موظف است پس از پایان نیم سال اول و قبل از پایان نیم سال سوم تحصیلی، پایان نامه خود را با نظر استاد راهنما انتخاب کند.
تبصره: هر دانشجو می تواند از همکاری و مشاوره یک استاد مشاور بهره مند گردد.
ماده20) ارزشیابی پایان نامه دانشجو در جلسه دفاعیه توسط هیأت داوران متشکل از استاد راهنما، استاد مشاور، نماینده تحصیلات تکمیلی و دو نفر استاد ناظر صورت می گیرد. پایان نامه در 4 درجه به شرح زیر ارزشیابی شده و به هر پایان نامه درجه ای تعلق می گیرد و در میانگین کل نمرات در نظر گرفته می شود.
نمره 18 تا 20 عالی
نمره 16 تا 18  بسیار خوب
نمره 12 تا 16  قابل قبول
نمره کمتر از 12 غیر قابل قبول
ماده21) دانشجو پس از انتخاب پایان نامه تا زمانی که آن را به پایان نرسانده است، مکلف به تمدید ثبت نام و انتخاب واحد پایان نامه برای نیم سال بعـد است. در این حال نمره پایان نامه در آخرین نیم سال تحصیلی وارد کارنامه دانشجو می شود و در میانگین کل نمرات او منظور خواهد شد.
ماده22) در صورتی که به تشخیص هیأت داوران پایان نامه غیرقابل قبول ارزیابی شود دانشجو می تواند در مدتی که حداکثر از مدت مجاز تحصیلی وی تجاوز ننماید پایان نامه خود را تکمیل و بار دیگر در جلسه هیأت داوران از آن دفاع نماید و اگر موفق به دفاع نشود از تحصیل محروم می گردد.

فصل نهم – نقل و انتقالات

ماده23) انتقال و تغییر رشته در دوره کارشناسی ارشد مجازی ممنوع است. دانشجو می تواند حداکثر به مدت یک نیم سال در دانشگاه آموزش الکترونیکی (مجازی) همسان، مهمان شود.
این آیین نامه با 23 ماده و 10 تبصره در تاریخ ................. در شورای دانشگاه به تصویب رسید.