دو نوع شیوه آموزش مجازی رایج است. آموزش همزمان و غیر همزمان. در آموزش غیر همزمان یادگیری بصورت انفرادی است و وسیله آموزشی تار جهان گستر، اینترانت و یا اکسترانت میباشد. ویژگی عمده این دورهها این است که دانشجو هر زمان که بخواهد آموزش میبیند. برعکس آموزش مجازی همزمان در زمانها و تاریخهای معین اجرا میشود. برنامههای تدریس از طریق وب انجام میگیرد. در نتیجه استاد از فناوریهای نوین مانند ارائه مطالب به شیوه الکترونیکی، جلسات چُت و تخته سیاههای الکترونیکی امکانپذیر میشود. ضرورتاً مفهوم آموزش کلاس درسی توسط فنآوری به آموزش ازراه دور تبدیل میشود.
مطالعات نشان دادهاند که آموزش راهدور با معلم 90% سریعتر از آموزش به تنهایی خواهد بود. آموزش همراه با معل همان انگیزهای را که در کلاسهای سنتی وجود داشت فراهم میکند. زمانی که معلم مجازی بصورت انفرادی در اختیار دانشجویان قرار میگیرد ترکیبی از آموزش همزمان و غیرهمزمان ایجاد میشود.
در بازار امروزی سه نوع فرآورده و خدمات آموزش مجازی یافت میشوند:
۱ سیستمهای مدیریت آموزش شراکتی
۲ پرتالهای آموزش از راه دور
۳ ابزار تالیفی
این سه شیوه آموزش مجازی در اکثر موارد مکمل همدیگر هستند. سیستم مدیریت آموزش شرکتی ترکیبی از برنامههای سختافزاری و نرمافزاری هستند که رشتههای درسی متعددی را مدیریت و پیشرفت دانشجویان را کنترل میکنند. کارمندان بوسیله اینترانت سازمان به این برنامهها دسترسی دارند. بسیاری از این سازمانها تصمیم گرفتهاند که خودشان مسئولیت برگزاری این دورهها را بعهده گیرند و از پرتالهای آموزش مجازی سازمانهای دیگر کمک بگیرند. پرتالهای آموزش مجازی پایگاههای آموزشی وِب هستند که میتوان با اینترنت به آنها دست یافت و رشتههای درسی از راهدور آموزش داده میشوند. آنها ضمن اینکه دارای سیستم مدیریت آموزشی هستند محیطهای همزمان و غیرهمزمان را در برنامه خود میگنجانند. نوع سوم آموزش از راه دور ابزار تالیفی است. ابزار تالیفی برنامههای نرمافزاری هستند که برای ایجاد رشتههای آموزشی مورد استفاده قرار میگیرند. تخمین زده میشود که هشتاد درصد تمامی آموزشهای شراکتی در درون سازمان تولید میشوند. کارشناسان محتوی با استفاده از شیوه آموزش تالیفی میتوانند اطلاعات شراکتی را به دورههای آموزش از راه دور تبدیل نمایند تا بوسیله پایگاه وب بکمک LMS و پرتال نقش میزبان را بازی کنند.
یک سازمان هر سیستم آموزش راهدور را انتخاب نماید، باید در نظر بگیرد که محیط آموزشی هر چقدر پیچیدهتر باشد هزینه خدماتدهی و پشتیبانی گرانتر خواهد بود. گرفتار شدن در هیجان فنآوریهای نوین و تصاویر زیبا سهل و ساده است. سوال اساسی که سازمانها موقع تصمیم به سرمایهگذاری در آموزش مجازی میپرسند این است که محتوی را از کجا میتوانند به دست آورند؟ سرانجام، یک محیط آموزشی خوشایند بدون محتوی بیفایده خواهد بود.
بسیاری از رشتههای آموزشی رایج قبلاً تولید شده و میتوان در پایگاههای پرتال آموزشی به آنها دسترسی پیدا کرد. آموزش راهدور سازمانی زمانی موثر خواهد بود که موسسات فعالیتهای خود را روی رشتههایی که با فرآوردهها و خدمات آنها همخوانی دارد، متمرکز نمایند. انتخابهای متعددی در مورد خدمات رسانی به مشتریان وجود دارد میتوان سازمانی را بکار گرفت که خدمات تهیه دورههای آموزشی را برعهده دارد. کارشناسانی که محتوای موجود را به فُرمت وب انتقال میدهند استفاده کرد و یا امکان دارد ابزاری را خریداری کرد که کارشناسانِ محتوی و مربیان، دورههای آموزشی خود را تهیه نمایند.
تا سالهای اخیر ابزاری در دسترس نبوده که کارشناسانِ محتوی به آسانی آنرا مورد استفاده قرار دهند. حالا که این امر محقق شده باید نکات متعددی را مورد توجه قرار داد. اول باید هزینههای اولیه آموزشی را تعیین کرد. جنبه مهم، تشخیص توانایی آموزش دهندهها در بکارگیری محیط آموزشی است. ابزاری که به مربیان توانایی فوقالعاده فراهم میکند و در عین حال وقتگیر بوده و شاید سود مالی زیادی برای او نداشته باشد. همچنین به نکات زیر توجه نمایید:
1 منحنی یادگیری: برای بکارگیری ابزار چند روز آموزش مورد نیاز است؟
2 توانایی بکارگیری مواد و مطالب جاری درسی در محیط آموزشی. آیا میتوان مطالب آموزشی برای تدریس مجازی را با فرمتهایی نظیر Microsoft Power Point در ابزار آموزشی قرار داد؟
3 آیا در محیط آموزشی پداگوژی ارثی است؟ آیا از تخصص یک تیم حرفهای جهت تهیه دروس آموزشی استفاده خواهید کرد؟
4 سهولت کابری. آیا رشتههای درسی تولیدی بسهولت در شبکه شما مورد استفاده قرار میگیرد؟ حتی شبکههای بزرگ هم به آسانی میتوانند از تصاویر فراون اشباع شوند. بهتر است که برنامههای مربوط به وب ساده و کوچک باشند تا باعث ناراحتی کاربران نشوند. گرافیک خوب آنهایی هستند که دانشجویان را از نظر یادگیری اقناع مینمایند. هدف فراهم آوردن محیط آموزشی مناسب است نه تولید برنامههای چشمگیر ویدئویی و گرافیکی. مضافاً تشخیص نیازهای دانشجویانی است که خارج از سازمانها کار میکنند و یا در سایتهای همکاران و یا اینترنت مشغولند. رشتههایی که میتوان در گستردهترین شکل ممکن به بازار عرضه کرد که در نتیجه بیشترین برگشت سرمایه را خواهند داشت. به خاطر وجود فایروالهای سازمانی، بیشتر سیستمهای مشتریان و کاربران اجازه دسترسی به دورههای آموزشی که حاوی ماکرو و پلاگاینهای تخصصی باشند، نمیدهند. این عمل باعث حذف بسیاری از انواع گرافیک مانند جلوههای سمعی و بصری میشوند. بهترین گزینش دورههای سادهای خواهد بود که با استانداردهای صفحات وب تهیه میشود