قیمت تمام شده لپ تاپ های OLPC

طرح <<یک لپ تاپ برای هر کودک>> در میان مخالفت ها٬ تردیدها و رقابت ها همچنان به پیش می رود.

در حالی که جمعی معتقدند  ۱۰۰ دلار قیمت تمام شده واقعی این لپ تاپ ها نیست و اگر هزینه های پنهان را به حساب آوریم٬ این قیمت به ۹۰۰ دلار نزدیک خواهد شد٬‌ اما طراحان خوش فکر این پروژه مصمم هستند طرح انسان دوستانه و غیرانتفاعی خود را با حداقل قیمت به پیش ببرند.

موسسه OLPC که اکنون مستقل از MIT فعالیت می کند٬ همچنان به خواست و هدف اندیشمندان مبتکر طرح One Laptop Per Child در آن دانشگاه وفادار است و سعی می کند با کاهش هزینه ها و افزایش میزان تولید٬‌ آن اهداف را برآورده کند. به همین جهت در حال حاضر٬ فروش تجاری مطرح نیست و تنها سفارشات دولت ها - که می توانند بیش از یک میلیون دستگاه برای دانش آموزان کشور خود بخرند - پذیرفته می شود.

اما به راستی چرا عده ای با محاسبه هزینه های به اصطلاح پنهان٬‌ می کوشند قیمت این لپ تاپ ها را گران برآورد کنند؟ مثلا برای توزیع این لپ تاپ ها٬ هر دولتی از امکانات سیستم آموزش و پرورش یا سایر امکانات دولتی خود استفاده می کند و از این بابت پولی هم پرداخت نمی شود یا لااقل به حساب قیمت تمام شده لپ تاپ ها منظور نمی گردد. یا فرضا برای آموزش معلمان٬ وقتی صرف خواهد شد که در محاسبات قیمت تمام شده نمی آید.

همچنین این نگرانی ها مطرح می شود که تعمیر و نگهداری لپ تاپ ها را نمی توان به خود کودکان واگذار کرد زیرا هم قادر به این کار نیستند و هم بهره کشی از کودکان در سنین پایین٬‌ جرم محسوب می شود. در حالی که واقعیت چیز دیگری است. قرار نیست این لپ تاپ ها در عمر مفید سه ساله خود به تعمیر چندانی نیاز داشته باشند. گرداندن هندل برای شارژ کردن باطری و یا انجام برخی کارهای ساده نیز بیگاری محسوب نمی شود. درواقع این کارها٬‌ خود جنبه آموزشی خواهد داشت و حتی شاید در دوران ما٬‌یکی از مهم ترین عرصه های آموزش باشد. ضمنا بچه ها که‌ آموزش های مهمتری نظیر صحبت کردن را بدون داشتن آموزگار و به صورت طبیعی خیلی پیش از رفتن به مدرسه فراگرفته اند٬‌ مسلما می توانند تعمیرات ساده را با کمک راهنما یاد بگیرند و انجام دهند.

در مورد بیمه سرقت نیز جای نگرانی نیست! شکل متفاوت این لپ تاپ ها همواره با صدای بلند به همگان اعلام می کند که از طریق دولت و به قصد عرضه به مدارس توزیع شده است. پس حتی اگر در سیستم دولتی کشورهای خریدار فساد وجود داشته باشد٬‌ باز هم نمی توان وجود چنین لپ تاپی را فرضا در یک فروشگاه٬‌ طبیعی دانست.

به نظر می رسد استدلال برای اثبات این هزینه های پنهان٬ چندان قوی نباشد. زیرا در کشورهای خریدار٬ معمولا امکانات بلااستفاده ای وجود دارد که استفاده از آنها در این طرح٬ شاید بدون تحمیل هزینه اضافی به دولت امکان پذیر باشد.

شاید مایکروسافت و رقبای دیگر می کوشند با توسل به چنین دلایلی٬ به تدریج ارقام بزرگتری را در ذهن مردم جهان جا بیاندازند و سرانجام با ذکر برخی از ضعف های لپ تاپ های مورد بحث - نظیر  out of memory error - با ارقامی نزدیک به ۸۰۰ دلار به یک تجارت پرسود دست زنند.